Artykuły zawarte w nowym numerze „Ekonomii XXI Wieku” potwierdzają, że nie traci na znaczeniu poszukiwanie rozwiązań problemów zarówno tych, które nurtują nas od dawna, jak i tych nowych, które potrafimy dostrzec i sformułować na podstawie obserwacji współczesnego systemu gospodarczego. Ten zeszyt, choć niezbyt obszerny, zawiera opracowania o charakterze teoretycznym i teksty z potencjalnymi walorami aplikacyjnymi, dotyczące zagadnień o skali globalnej i lokalnej, analizujące związki ekonomii z innymi dyscyplinami, np. matematyką czy etyką. Ewa Pancer-Cybulska

Brexit jest precedensem w historii UE, niewątpliwie otwierającym nowy rozdział w historii Europy i jej zjednoczenia. Do tej pory UE przyjmowała tylko kolejnych nowych członków, natomiast obecnie jej struktury się zmniejszają, i to o jeden z najważniejszych krajów członkowskich. Brexit wpłynie oczywiście na kształt nie tylko integracji europejskiej, ale także całej światowej gospodarki, ponieważ wpisuje się w widoczną aktualnie tendencję do protekcjonizmu, większej kontroli międzynarodowej i stawiania nowych barier. Decyzja brytyjskiego społeczeństwa o wystąpieniu ze struktur UE, podjęta w referendum w czerwcu 2016 r., skłania do przeprowadzenia badań nad powiązaniami gospodarczymi między UE i Wielką Brytanią − stanem obecnym oraz zagrożeniami dla dalszego rozwoju w kontekście brexitu. W artykule omówiono możliwe scenariusze wyjścia Wielkiej Brytanii z UE i ich implikacje.

Zwracamy uwagę Czytelników, że począwszy od niniejszego numeru, pierwszego w roku 2014, czasopismo (funkcjonujące do tej pory jako „Ekonomia – Economics”) publikowane jest ze zmienioną szatą graficzną i pod nowym tytułem – „Ekonomia XXI Wieku” . Zmiany te spowodowane są, z jednej strony, koniecznością wierniejszego odzwierciedlenia przez tytuł specyfiki publikowanych artykułów, a z drugiej – dążeniem do lepszego dopasowania układu i wyglądu czasopisma do oczekiwań Czytelników. Bieżące wydanie otwiera artykuł Franciszka Kapusty, poświęcony determinantom rozwoju wsi polskiej w XXI wieku. Autor przedstawia w nim najważniejsze tendencje zmian terytorialnych w tym zakresie, wyniki analizy wpływu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej oraz przebieg procesów dywersyfikacji działalności na obszarach wiejskich. Inny, szczegółowy problem dotyczący polskiej gospodarki porusza kolejny artykuł, autorstwa Sławomira Kalinowskiego, poświęcony badaniom nad determinantami poziomu i jakości życia emerytów w Polsce na tle innych grup ekonomiczno-społecznych. Są one skupione na wielkości i zróżnicowaniu dochodów gospodarstw domowych ludzi starszych oraz na analizie struktury ich wydatków konsumpcyjnych. Z kolei następny tekst, przygotowany przez Kacpra T. Mulawę, odnosi się do podwójnego problemu agencji, dotyczącego odpowiedzialności zawodowej pośrednika w obrocie nieruchomościami. Autor analizuje przypadek polskiego rynku nieruchomości i słusznie zauważa, że niezależnie od formy wykonywania czynności przez pośredników skutkują one wysokim poziomem ryzyka wynikającego ze specyfiki aktywów i niepowtarzalności transakcji. Dwa kolejne artykuły koncentrują się na problemach regionów. Marcin Bogdański w opracowaniu dotyczącym aglomeracji olsztyńskiej stara się precyzyjnie określić jej granice, natomiast Ewa Pancer-Cybulska, Leszek Cybulski i Łukasz Olipra w tekście zatytułowanym Bezpośredni wpływ portów lotniczych na regionalne rynki pracy w Polsce podejmują próbę odpowiedzi na pytania: jak rozwój transportu lotniczego w Polsce wpłynął na rynek pracy w regionach, czy szybki wzrost liczby przewozów lotniczych w polskich portach skutkuje zwiększeniem zatrudnienia w nich i innych przedsiębiorstwach oraz czy wzrost zatrudnienia jest proporcjonalny w stosunku do przyrostu liczby pasażerów i ładunków. W swoim opracowaniu dotyczącym inicjatyw politycznych i legislacyjnych w Unii Europejskiej Jolanta Zombirt wskazuje, że kryzys w gospodarce europejskiej wywołał konieczność podjęcia bardziej spójnych działań na poziomie wspólnotowym, mających na celu wzmocnienie i skoordynowanie polityki gospodarczej. Kwestii związanych z funkcjonowaniem UE dotyczy także kolejny artykuł, autorstwa Adriany Przybyszewskiej, skupiający się na analizie instrumentów finansowych realizacji celów Wspólnoty w regionie Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu. Celem artykułu jest dokonanie przeglądowej charakterystyki założeń wykorzystania tych instrumentów, a także próba oceny ich efektów. Ostatnie cztery teksty poruszają inne szczegółowe problemy współczesnych nauk ekonomicznych. Grzegorz Walerysiak w swoim artykule zwraca uwagę na efekty oficjalnej dolaryzacji w krajach Ameryki Południowej, szukając powiązań między tym zjawiskiem a zmiennymi gospodarczymi, jednocześnie wskazując na jego wpływ na wybór strategii monetarnej i na politykę gospodarczą poszczególnych państw. Natomiast Krystian Nowakowski w opracowaniu swojego autorstwa wskazuje na tzw. miękkie finansowanie jako jeden z podstawowych czynników decydujących o powstawaniu baniek cenowych na rynku nieruchomości. Temat ten jest niezwykle aktualny wobec konieczności szczegółowych badań nad przyczynami wybuchu globalnego kryzysu finansowo-ekonomicznego. Anna Kozłowska w kolejnym artykule, zatytułowanym Reklama w procesie budowania lojalności konsumenta: ujęcie modelowe, stawia cel w postaci opracowania nowych ram koncepcyjnych dla badania roli reklamy w kształtowaniu postaw konsumpcyjnych na różnych poziomach (m.in. poznawczym czy emocjonalnym). Tekst zamykający publikację, przygotowany przez Łukasza Piętaka, dotyczy (...)

Z ogromną przyjemnością oddajemy w Państwa ręce kolejny numer czasopisma „Ekonomia XXI Wieku” wydawanego na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu. Przedstawiamy w nim artykuły podejmujące aktualne problemy współczesnej ekonomii. Rozpoczyna je tekst ukazujący sto lat historii kapitalizmu, które upłynęły pomiędzy paniką roku 1907 a wybuchem kryzysu finansowego w 2008 roku. Autor na tle analizy obu zjawisk kryzysowych podjął próbę wykazania dwóch tez, mianowicie, że istnieje daleko większe podobieństwo pomiędzy obecnym kry-zysem a kryzysem z 1907 r. niż Wielką Depresją z 1929 r. oraz że korzeni budowy tzw. kapitalizmu kolesiów (crony capitalism) należy szukać w tym, co wydarzyło się w pierwszych dwóch dekadach XX wieku. Następny artykuł traktuje o roli instrumentów pochodnych w kryzysie finansowym 2008/2009. Usystematyzowano w nim wiedzę na temat przyczyn powstania kryzysu, ze szczególnym uwzględnieniem roli, jaką odegrały instrumenty pochodne oparte na kredytach hipotecznych, oraz opisano współzależności między czynnikami, które doprowadziły do załamania gospodarki Stanów Zjednoczonych, a także innych gospodarek na całym świecie. Kolejny artykuł dotyczy natomiast podejścia sektorowego i horyzontalnego jako instrumentów integracji regionalnej, które są wykorzystywane w Unii Europejskiej. Autor ukazuje ich stosowanie na przykładzie sfery rynkowych usług użyteczności publicznej we Wspólnocie. Podkreśla także, iż zdaniem Komisji Europejskiej należy w znacznie większym niż dotychczas stopniu opierać się na podejściu horyzontalnym działającym w przekroju wszystkich sektorów, jako na tym, które dostarcza nowych impulsów integracji regionalnej. Istniejący brak konsensusu w tej materii wśród krajów członkowskich powoduje jednak, że kierunek dalszych działań pozostaje kwestią nadal nierozstrzygniętą. Przedmiotem zainteresowania autorów czwartego artykułu jest ewolucja aktywności innowacyjnej analizowana z perspektywy wielkości i własności przedsiębiorstwa. Zwracają oni uwagę, iż wielkość i własność kapitału w przedsiębiorstwach województwa dolnośląskiego mają istotne znaczenie w realizacji procesów kreowania i implementacji nowych technologii oraz dla inicjacji związków współpracy innowacyjnej. Z kolei piąty artykuł podejmuje fundamentalną kwestię, która w gospodarce rynkowej opartej na wiedzy jest warunkiem koniecznym do rozwoju innowacyjności, a mianowicie rozpatruje mobilność kapitału ludzkiego jako źródło międzynarodowej i wewnątrzkrajowej dyfuzji wiedzy. Jak podkreśla autorka w swoich rozważaniach, wyniki badań empirycznych prowadzonych w tym obszarze wskazują, iż zarówno mobilni badacze akademiccy, jak i wykwalifikowani pracownicy z sektora przemysłu transferują wiedzę nie tylko do kraju przyjmującego, lecz również do przedsiębiorstwa i kraju źródłowego. Dywagacje prowadzone w kolejnym artykule dotyczą zagadnienia ochrony własności intelektualnej w obszarze komunikacji wizualnej. Autorzy słusznie zaznaczają, iż możliwości ograniczenia praktyki naruszania własności intelektualnej zapewniają potencjalnie większe korzyści wynikające z postępowania etycznego, zgodnego z prawem, a przy tym efektywnego ekonomicznie. Ochrona własności intelektualnej wymaga nowych regulacji prawnych, zwłaszcza w zakresie uproszczenia procedur rejestracji i skuteczności ochrony prawa autorskiego. Autorzy ostatnich dwóch artykułów zamieszczonych w tym numerze podejmują zagadnienia związane z rynkiem nieruchomości, na którym prowadzono spekulacje będące w ostatnich dwóch dekadach przyczyną wielu kryzysów w różnych regionach gospodarki światowej. Dlatego też wielowymiarowe analizy tego rynku są jednym z działań, które mogą przyczynić się do ich ograniczenia. Wobec takiego stanu rzeczy siódmy artykuł ukazujący wybrane postawy uczestników rynku w odniesieniu do braków informacyjnych na rynku nieruchomości wychodzi naprzeciw tym potrzebom. Zdaniem autorów, na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, iż na decyzje podejmowane na rynku nieruchomości wpływają także czynniki pozaekonomiczne (w tym o charakterze behawioralnym), a siła ich wpływu (...)