Zgodnie z tradycją czasopisma problematyka szóstego tomu „Logopedii Silesiany” ukazuje komunikację i mowę w bogatej perspektywie opisu. Zaprezentowane artykuły odzwierciedlają troskę Autorów o możliwie jak najdoskonalszy sposób przedstawienia mowy w rozwoju i w zaburzeniach, by po raz kolejny podkreślić, że analiza zachowań porozumiewania się niezmiennie wskazuje na złożone aspekty ludzkiego poznania i funkcjonowania. (fragment Wstępu)

Sumienna i uważna obserwacja osób napotykających bariery w porozumiewaniu się to codzienność praktyki logopedycznej. Terapeuta krok po kroku analizuje sposoby funkcjonowania jednostki w kontaktach z otoczeniem, poszukując interpretacji dla ich rozpoznania i opisu. Dąży do odkrycia zespołu przyczyn występujących trudności w komunikowaniu się, gdyż ma świadomość, że natura, jakość i stan umiejętności tworzenia relacji człowieka z otaczającą go rzeczywistością są wielorako uwarunkowane. Budowanie programów terapii zaburzeń w porozumiewaniu się zarówno werbalnym, jak i niewerbalnym wymaga wiedzy lingwistycznej, biologicznych podstaw teoretycznych dotyczących rozwoju i funkcjonowaniu człowieka oraz znajomości mechanizmów psychologicznych i aspektów społeczno-pedagogicznych. Na procedurę logopedyczną składa się rozwijanie wszystkich typów kompetencji – komunikacyjnej, poznawczej (kulturowej) i językowej. Zasadnicze znaczenie dla rozumienia rzeczywistości ma rozumienie języka. Interdyscyplinarne kierunki badań logopedycznych pokazują, jak różnorodne, złożone i nierzadko dyskretne bywają czynniki wpływające na możliwości komunikowania się i stan rozwoju mowy. Tradycyjnie tematykę „Logopedii Silesiany” wyznaczają doświadczenia naukowo-badawcze i zawodowe autorów, które gromadzili, obserwując trudności w komunikacji językowej mówionej i pisanej dzieci, młodzieży oraz dorosłych. Po raz kolejny idea rozpoznawania natury zaburzeń mowy połączyła znamienitych badaczy w dążeniu do opisu mowy zarówno w jej specyficznych, jak i w niespecyficznych kontekstach. (fragment Wstępu)

Z zaszczytem i przyjemnością oddajemy w ręce Czytelników kolejny, ósmy tom „Logopedii Silesiany”. W zebranych w nim pracach naukowych oraz stu-diach przypadków cenieni i uznani Autorzy z kraju i zagranicy podejmują się szerokiego omówienia różnorodnych zagadnień dotyczących diagnozy i terapii logopedycznej. Każdorazowo pogłębiona refleksja naukowa łączy się ze wskazywaniem metodologicznych uzasadnień dla prawideł komunikowania się, w tym nade wszystko komunikowania się językowego, oraz z tworzeniem podstaw dla nowych formuł postępowania logopedycznego.Język bowiem odgrywa w procesie porozumiewania się zasadniczą rolę. Co istotne, zarówno teoretycy, jak i praktycy logopedii patrzą na język nie jako na system złożony z podsystemów, ale jako na narzędzie budowania tożsamości i walencji kulturowej, gdyż jest on w swej istocie elementem konstytutywnym bycia człowiekiem. Nabycie określonych wzorów językowych determinuje postawę poznawczą jednostki wobec otaczającej rzeczywistości, a „ujęzykowienie głowy ludzkiej za pomocą więcej niż jednego myślenia językowego wprowadza do niej coś całkiem nowego”1. Za pomocą słów i budowanych z nich struktur poznajemy, przeżywamy, interpretujemy i oceniamy świat. Po raz kolejny obserwacja słowa w różnych jego realizacjach i odkrywanie przyczyn sprawiających, że człowiek zaczyna używać języka w taki a nie inny sposób, znajdują odzwierciedlenie w logo-pedycznej debacie nad naturą ludzkiego porozumiewania się – podejmowaniu przez badaczy opisu mowy w rozwoju i w zaburzeniach. (fragment Wstępu)

Podstawowy podręcznik z zakresu pedagogiki specjalnej przybliżający najważniejsze i aktualne zagadnienia tej dyscypliny w Polsce i na świecie. Autorka wyczerpująco omawia zagadnienia poświęcone kontekstowi edukacji specjalnej w dobie obecnych szans i możliwości, indywidualizacji w zakresie planowania kształcenia osób niepełnosprawnych oraz konkretnych rozwiązań w tej dziedzinie. Przybliża wiedzę oraz sposoby pracy z osobami mającymi konkretne zaburzenia czy odchylenia od normy. Omawia specyfikę upośledzenia fizycznego, chorób przewlekłych i specjalnej opieki zdrowotnej, kształcenia osób z problemami wzroku i słuchu, dzieci z zaburzeniami emocjonalnymi oraz zaburzeniami zachowania. Pokazuje konkretne rozwiązania dotyczące uczenia się osób upośledzonych umysłowo, dzieci z zaburzeniami mówienia i języka, czy specyficzne problemy dzieci z autyzmem. Szczegółowo prezentuje problemy osób z niepełnosprawnością złożoną, głuchoniemych oraz z pourazowym uszkodzeniem mózgu. Przedstawia także problemy różnic kulturowych w zakresie kształcenia osób niepełnosprawnych, w tym dwujęzycznych. Jeden z rozdziałów poświęcony jest również rozwojowi dzieci zdolnych oraz specyfice pracy z nimi.

Podstawowy podręcznik z zakresu pedagogiki specjalnej przybliżający najważniejsze i aktualne zagadnienia tej dyscypliny w Polsce i na świecie. Autorka wyczerpująco omawia zagadnienia poświęcone kontekstowi edukacji specjalnej w dobie obecnych szans i możliwości, indywidualizacji w zakresie planowania kształcenia osób niepełnosprawnych oraz konkretnych rozwiązań w tej dziedzinie. Przybliża wiedzę oraz sposoby pracy z osobami mającymi konkretne zaburzenia czy odchylenia od normy. Omawia specyfikę upośledzenia fizycznego, chorób przewlekłych i specjalnej opieki zdrowotnej, kształcenia osób z problemami wzroku i słuchu, dzieci z zaburzeniami emocjonalnymi oraz zaburzeniami zachowania. Pokazuje konkretne rozwiązania dotyczące uczenia się osób upośledzonych umysłowo, dzieci z zaburzeniami mówienia i języka, czy specyficzne problemy dzieci z autyzmem. Szczegółowo prezentuje problemy osób z niepełnosprawnością złożoną, głuchoniemych oraz z pourazowym uszkodzeniem mózgu. Przedstawia także problemy różnic kulturowych w zakresie kształcenia osób niepełnosprawnych, w tym dwujęzycznych. Jeden z rozdziałów poświęcony jest również rozwojowi dzieci zdolnych oraz specyfice pracy z nimi.

Monografia stanowi próbę wyjaśnienia złożoności funkcjonowania osób ze spektrum autyzmu oraz niepełnosprawnością intelektualną, zawiera ciekawe wyzwania i propozycje dotyczące działań terapeutycznych i pomocowych. Stanowi cenne źródło wiedzy zarówno dla studentów pedagogiki, psychologii, socjologii, jak i dla osób na co dzień zajmujących się działalnością opiekuńczą, wychowawczą, profilaktyczną i terapeutyczną. Może być inspiracją w planowaniu i tworzeniu programów opiekuńczych i terapeutycznych.